İSTEMCİ

Zekat

Muhterem Cemaat!
Bilindiği üzere, insanoğlu varlığını sürdürebilmesi için toplumsal hayata muhtaçtır. Bu gerçek, öteden beri “İnsan, tabiatı itibariyle medeni bir varlıktır” sözüyle ifade edilmiştir. Toplumsal hayata katılım, hepimize bazı görevler yükler. Bu görevler, günümüzde sosyal dayanışma diye ifade edilmektedir. Böyle bir dayanışmanın bulunmadığı toplumda bireylerin varlığı ve mutluluğu tehlikeye düşer. Ve bu bireysel zarar giderek toplumsal sıkıntılara dönüşür. Bu dayanışmanın bir türü de ekonomik dayanışmadır.
İslâm dini daha kurulduğu yıllarda bu gerçeği göz önüne alarak kişilere ve toplumsal kesimlere bazı görevler yüklemiş, ilkeler koymuştur. Aziz Peygamberimiz, Kur’an-ı Kerîm’in talimatıyla, peygamberliği süresince iki temel görevi yerine getirmenin çabası içinde olmuştur: Birincisi, Allah’ın varlık ve birliğine inanıp, yalnız O’na derin bir saygıyla kulluk etmek; ikincisi de Allah’ın yarattıklarına şefkat ve merhamet gösterip dertlerine ortak ve çare olmak... Hz. Peygamber insanları bir bedenin organlarına benzetir. Bunlardan biri hastalandığında diğerleri de acı çekip uykusuz kalır.[1]

Muhterem Müminler!
Bir toplumda zenginlerin ve fakirlerin bulunması doğaldır. Dinimiz, bu iki kesimin birbirine ilgisiz kalmasını ve birbirine kapalı yaşamasını doğru ve insânî bulmamıştır. Yüce kitabımızda cennet ehli müttakiler tanıtılırken, onların dünyada güzel davranan kimseler olduğu belirtilmekte ve “Onların mallarında muhtaç ve mahrum durumda olanların hakkı vardır” denilmektedir. [2] Öte yandan, insanların fakirlere bu haklarını ahlâkî bir incelik ve güzellik içinde ödemeleri gerektiğine işaret edilmek üzere şöyle buyurulur: “Güzel bir söz ve bağışlama, eziyete dönüşen sadakadan daha hayırlıdır. Allah zengin ve halîmdir. Ey insanlar! (Zekât dahil), her türlü sadakanızı, başa kakmak ve eziyete dönüştürmek suretiyle boşa çıkarmayın. Bu, inanmadığı halde malını gösteriş için harcayan kişinin tutumudur.” [3]
Şu halde, değerli müminler, iyi bir müslüman yaptığı hayırları, iyilikleri severek ve isteyerek, tam bir gönül hoşluğu içinde yapar. Bu iyiliklerin mal ile ilgili olanlarının başında da zekât gelir. Zekât, İslâm’da farz diye bilinen görevlerdendir ve İslâm binasının üzerine inşa edildiği beş ana direkten biridir; sadece İslâm’a mahsus olan bir ibadettir. İslâm’ın beş şartından biri olan namaz bedenî ibadetleri, Kur’an’da 27 âyette namazla birlikte anılan zekât da malî ibadetleri simgeler. Bir müslüman bu ibadeti, öncelikle, kendisine nimetler ihsan eden Rabbine bir şükran borcu olarak eda eder; ayrıca fakirlere zekât vermek suretiyle diğer kardeşlerine karşı kalbinde hissettiği sevgi ve merhameti eyleme dönüştürmüş olur.
Sözlüklerde zekât kelimesinin “temizleme” anlamına geldiği belirtilir. Gerçekten zekât, müslümanların ruhlarını cimrilik ve bencillik gibi kötü huylardan temizler, mallarını da fakirlerin haklarından temizler.

Değerli Müslümanlar!
Malın, fıkıh dilinde nisap denilen belli bir miktara ulaşmasının üzerinden bir yıl geçtikten sonra zekâtın verilmesi gerekir. Ancak, Ramazan ayında hayır yapmaya büyük önem veren milletimiz, bir yıl geçmesini beklemeksizin, zekâtını Ramazanda vermeyi gelenek haline getirmiştir. Hiç kimse zekât verdiği için fakir düşmemiştir; aksine zekât malın mânevî bereketini arttırır, gönülleri birbirine ısındırır. Bizim milletimizin âlicenap, hayırsever ve fedakâr bir millet olarak tanınmasında zekâtı hem dinî bir vecibe hem de insanî bir ödev olarak algılamasının büyük bir tesirinin olduğu muhakkaktır. Şu halde imkânları elverişli olanlar zekâtlarını vererek dinî borçlarını ödedikleri gibi, milli bir hasletimizi de yaşatmış olacaklardır.
Cenâb-ı Hak, vereceğiniz zekâtları ve her türlü hayır ve hasenâtınızı kabul buyursun.
13 Ağustos Cumartesi günü öğle namazını müteakip Şehzadebaşı Camiinde, İstanbul’un önde gelen bayan hafızları tarafından bayanlara yönelik fevkalade güzel bir Kur’an ziyafeti programı düzenlenmiştir. Tüm bayanların bu güzellikten mutlaka istifade etmesini, sizlerin de bu hususta onları teşvik etmesini bekliyoruz.

Prof. Dr. Mustafa ÇAĞRICI
İstanbul Müftüsü